- Czym jest BDO?
BDO to stworzona, zgodnie z treścią art. 79 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach, „Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami”, w której znaleźć można szereg informacji związanych z tematyką odpadów, albowiem gromadzi się m.in. dane o:
- wprowadzanych na terytorium kraju opakowaniach, produktach w opakowaniach, w podziale na poszczególne rodzaje opakowań, oraz odpadach z nich powstających
- wprowadzanych na terytorium kraju olejach smarowych, oponach oraz o odpadach z nich powstających,
- wprowadzanych pojazdach, zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, bateriach i akumulatorach oraz o odpadach z nich powstających,
- osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów powstałych z opakowań i produktów, o których mowa w pkt 1 i 2, odzysku i recyklingu pojazdów, zbieraniu, odzysku, przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego czy zbieraniu, recyklingu i wydajności recyklingu zużytych baterii i zużytych akumulatorów,
- rodzajach i ilości wytwarzanych odpadów oraz ich wytwórcach,
- ilości i jakości komunalnych osadów ściekowych, ich wytwórcach, miejscach zastosowania i podmiotach władających powierzchnią ziemi, na której te osady zostały zastosowane,
- rodzaju i ilości odpadów poddanych przetwarzaniu i zastosowanych procesach przetwarzania,
- decyzjach z zakresu gospodarki odpadami, z uwzględnieniem pozwoleń na wytwarzanie odpadów i pozwoleń zintegrowanych, decyzji zatwierdzających program gospodarowania odpadami wydobywczymi oraz zezwoleń na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych
- transgranicznym przemieszczaniu odpadów, w tym odpadów opakowaniowych, zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
- wpływach z opłat produktowych wraz z odsetkami, z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i produktów, a także podmiotach, które te opłaty uiściły,
- składowiskach odpadów, z podziałem na składowiska w fazie eksploatacyjnej i poeksploatacyjnej, w tym informacje o zamkniętych składowiskach odpadów w trakcie monitoringu, zamkniętych składowiskach odpadów, dla których został zakończony monitoring, z podaniem współrzędnych położenia granic obszaru składowiska określonych w państwowym systemie odniesień przestrzennych oraz rodzajów składowanych odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem składowisk odpadów, na których są składowane odpady zawierające azbest lub wydzielonych części na terenie składowisk zaliczonych do składowisk innych niż niebezpieczne i obojętne, przeznaczonych do składowania wyłącznie odpadów zawierających azbest,
- poszczególnych rodzajach instalacji do zagospodarowania odpadów wraz z podaniem ich położenia, mocy przerobowych i rodzaju stosowanej technologii oraz ilości i rodzajów odpadów przetwarzanych w tych instalacjach,
- podmiotach odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości wraz z informacjami o ilości odebranych odpadów komunalnych, z podziałem na odbierane selektywnie i zmieszane, z wyodrębnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
- gospodarowaniu odpadami komunalnymi w zakresie objętym rocznym sprawozdaniem z realizacji zadań, o których mowa w art. 9q i art. 9s ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Wskazany powyżej zakres danych nie jest katalogiem zamkniętym. W BDO gromadzone są również inne informacje, a szczegółowy ich zakres, w tym również sposób ich przechowywania, określają pozostałe przepisy ustawy o odpadach m.in. art. 79 ust. 3-7 ustawy oraz art. 80 ustawy, przy czym wspomnieć należy, że obowiązek gromadzenia danych określonych w art. 79 ust. 5-7 m.in. danych osobowych jak imię i nazwisko użytkowników BDO, funkcjonuje od 1 stycznia 2020 roku.
W myśl art. 82 wspomnianej ustawy BDO działa w formie systemu informatycznego, który prowadzony jest przez Marszałka Województwa, natomiast jego administratorem jest minister właściwy do spraw środowiska. Do BDO należy również rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, który funkcjonuje od 24 stycznia 2018 roku, jednakże od 1 stycznia 2020 roku, rejestr ten będzie uzupełniony o m.in. moduł ewidencji i moduł sprawozdawczości, które nie tylko mają usprawnić jego działanie, ale również być naturalną rzeczą wprowadzonych zmian ustawowych.
- Kogo dotyczy BDO?
Obecnie wpis do rejestru odbywa się na wniosek przedsiębiorcy albo z urzędu. Forma zależy do rodzaju prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności czy działań w sferze odpadów. Na chwilę obecną obowiązek rejestracji dotyczy wszystkich podmiotów wymienionych w art. 50 ust. 1 oraz art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach. W przypadku wpisu na wniosek, organem właściwym jest marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu, natomiast w przypadku wpisu z urzędu dokonuje marszałek województwa ze względu na miejsce wykonywania działalności. Jeżeli wpis ma obowiązek zgłosić przedsiębiorca, to obowiązek ten wykonać ma przed rozpoczęciem działalności.
- Ustawowe zwolnienia od rejestracji
W stosunku do określonej grupy podmiotów ustawa nie przewiduje obowiązku rejestracji do BDO. Katalog tych podmiotów zawarty jest w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach, w którym znaleźć możemy, że wpisowi do rejestru nie podlegają m.in. osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, które wykorzystuje odpady na potrzeby własne, podmiot, który prowadzi nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów opakowaniowych i odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, takich jak np. leki i opakowania po nich, transportujący wytworzone przez siebie odpady.
- Gdzie umieszcza się numer rejestrowy?
Otrzymany od marszałka województwa indywidualny numer rejestrowy powinien znajdować się na wszelkich dokumentach związanych z działalnością w zakresie produktów i odpadów, czyli np. fakturach VAT, umowach, sprawozdaniach czy kartach przekazania odpadów lub ewidencji odpadów.
- Opłaty
Elementem obligatoryjnym wniosku o wpis do rejestru jest opłata – odpowiednio rejestrowa i roczna. Na podstawie art. 57 ust. 1 ustawy o odpadach, opłatę uiścić musi m.in. podmiot wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie lub akumulatory, pojazdy, także producent, importer i wewnątrzwspólnotowy nabywca opakowań oraz podmiot wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony bądź oleje smarowe. Zgodnie z art. 57 ust. 6 ustawy wysokość opłaty rejestrowej i rocznej wynosi od 50 do 2000 złotych. Ustawodawca przewidział również sytuacje szczególne (określone w pozostałych przepisach), które różnicują wysokość opłaty m.in. prowadzenia przez przedsiębiorcą działalności dotyczącej odpadów w więcej niż jednym zakresie.
- Sankcje karne
Od 1 stycznia 2020 roku ustawodawca wprowadził dodatkowe oprócz już istniejących, sankcje karne, które wymierzane będą w przypadku niedopełnienia ciążącego obowiązku rejestracji. Ustawa przewiduje m.in. karę aresztu, grzywny bądź administracyjne kary pieniężne od 2000 do 1 000 000 złotych (art. 171-202 ustawy).